Biografia

Pisarz urodził się w spolonizowanej, ale wyznającej judaizm rodzinie żydowskiej jako Gecel (vel Gustaw) Herling (vel Grudziński), syn Doroty (Dobrysi) z Bryczkowskich i Jakuba (Joska) Herlinga vel Grudzińskiego

W 1919 r. rodzice pisarza mieszkali w Kielcach, jednakże sporo czasu spędzali też w nieodległych Skrzelczycach gm. Pierzchnica, gdzie mieścił się duży folwark, którego byli właścicielami i gdzie przyszedł na świat Gustaw. Narodziny syna, czwartego dziecka po Eugenii, Maurycym zwanym Morkiem i Łucji zwanej Sarą, ojciec zgłosił dopiero 17 lipca 1919 r. w Daleszycach.

W 1921 r. folwark w Skrzelczycach został sprzedany i od tej pory, do wojny, rodzina mieszkała w Kielcach – matka z dziećmi i w Suchedniowie – Jakub Herling-Grudziński, który nabył tam duży młyn i dom. W późniejszych latach pisarz wspominał z sentymentem Suchedniów, niewielkie miasto w Świętokrzyskim, m.in. w dziele Inny świat.

W Kielcach też Gustaw Herling-Grudziński uczęszczał do Gimnazjum im. M. Reja (obecnie I LO im. S. Żeromskiego w Kielcach).

Wbrew woli ojca (który namawiał go na Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego) studiował 2 lata filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, pisał dla czasopism Ateneum, Pion, Nowy Wyraz, był kierownikiem tygodnika Orka na Ugorze.

15 października 1939 założył wraz z kolegami jedną z pierwszych polskich organizacji konspiracyjnych Polską Ludową Akcję Niepodległościową (PLAN). Był jej szefem przez 2 miesiące.

W marcu 1940 próbował przedostać się z Grodna na Litwę. Wynajęci przez niego przemytnicy okazali się jednak być na usługach NKWD i Grudziński został aresztowany zaraz po opuszczeniu miasta. Umieszczono go w tamtejszym więzieniu, gdzie został szybko skazany na 5 lat pobytu w obozach. Następnie, poprzez więzienia w Witebsku, Leningradzie i Wołogdzie trafił do łagru w Jercewie. 20 stycznia 1942 po dramatycznej głodówce protestacyjnej został stamtąd zwolniony na mocy – obowiązującego już od niemal pół roku – układu Sikorski-Majski. Wstrząsający opis rzeczywistości obozowej zawarł później w książce Inny świat

12 marca w miejscowości Ługowoje udało mu się przyłączyć do armii gen. Andersa. Walczył m.in. pod Monte Cassino, za co otrzymał order Virtuti Militari.

Matka Herlinga-Grudzińskiego zmarła na tyfus w r. 1932 i pochowana jest na cmentarzu żydowskim w Bodzentynie, ojciec zmarł w 1943 r., brat i siostry przeżyli II Wojnę Światową i zostali w Polsce.

Po wojnie w roku 1945 został emigrantem politycznym. Wraz z żoną Krystyną (z domu Stojanowską) przeniósł się do Londynu gdzie był publicystą londyńskiego tygodnika Wiadomości. Współtworzył i redagował miesięcznik Kultura. Był także członkiem Instytutu Literackiego. Współpracował z Polskim Porozumieniem Niepodległościowym w kraju.
W latach 1952-1955 pracował dla Radia Wolna Europa w Monachium. W 1955 r. osiadł na stałe w Neapolu gdzie poślubił Lidię, córkę Benedetto Crocego. Zmarł w wieku 81 lat. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W roku 1990 został laureatem nagrody literackiej polskiego PEN Clubu im. J. Parandowskiego, w 2000 r. odebrał w Krakowie doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.